รู้จักกับลูกตั้ง-ลูกนอนบันไดคืออะไร

บันไดเป็นส่วนสำคัญของบ้านที่ไม่ควรมองข้าม เพราะไม่ใช่แค่ทางเชื่อมระหว่างชั้นต่าง ๆ แต่ยังเป็นองค์ประกอบที่ต้องมีความปลอดภัยและสวยงาม บทความนี้จะพาไปรู้จักกับ “ลูกตั้งบันได” และ “ลูกนอนบันได” ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของบันได ว่าคืออะไร และมีขนาดตามกฎหมายอย่างไร? ใครกำลังวางแผนซื้อบ้านหรือสร้างบ้านใหม่ต้องรู้เรื่องนี้!

ลูกตั้งคืออะไร

ลูกตั้งบันได คือส่วนสำคัญของบันไดที่ตั้งอยู่ระหว่างขั้นบันไดในแนวดิ่ง ทำหน้าที่รองรับและเชื่อมต่อระหว่างขั้นบันไดแต่ละขั้น ลูกตั้งจะช่วยเพิ่มความสูงของบันไดในแต่ละขั้น ทำให้การเดินขึ้นลงบันไดมีความสะดวกและปลอดภัยมากขึ้น การออกแบบและก่อสร้างลูกตั้งต้องคำนึงถึงขนาดที่เหมาะสมตามกฎหมายเพื่อให้การใช้งานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย นอกจากนี้ วัสดุที่ใช้ทำลูกตั้งควรมีความแข็งแรง ทนทาน และสามารถรองรับน้ำหนักได้ดี เช่น ไม้ เหล็ก หรือคอนกรีต

ลูกนอนคืออะไร

ลูกนอนบันได คือส่วนของบันไดที่เราจะเหยียบเมื่อเดินขึ้นหรือลงบันได เป็นแผ่นแนวนอนที่เชื่อมระหว่างลูกตั้งแต่ละขั้น มีบทบาทสำคัญในการให้พื้นที่รองรับการเดินอย่างสะดวกและปลอดภัย ลูกนอนทำให้การเดินขึ้นลงบันไดมีความมั่นคงและลดความเสี่ยงในการลื่นล้ม ต้องมีความกว้างที่เพียงพอเพื่อให้รองรับเท้าได้ดี

ขนาดของลูกตั้งและลูกนอนบันไดตามกฎหมาย

การออกแบบและก่อสร้างบันไดต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมายเพื่อความปลอดภัยและความสะดวกในการใช้งาน ขนาดของลูกตั้งและลูกนอนบันไดมีข้อกำหนดตามกฎกระทรวงฉบับที่ 55 (พ.ศ. 2543) ข้อ 23 โดยระบุไว้ดังนี้:

• ความสูงของลูกตั้ง ลูกตั้งบันไดควรมีความสูงที่ไม่เกิน 20 ซม. ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ช่วยให้การเดินขึ้นลงบันไดมีความสะดวกและลดความเสี่ยงในการเดินผิดพลาด การมีลูกตั้งที่สูงเกินไปอาจทำให้ผู้ใช้รู้สึกเมื่อยล้าหรือเหนื่อยง่าย
• ความกว้างของลูกนอน ลูกนอนควรมีความกว้างไม่น้อยกว่า 22 ซม. ซึ่งเพียงพอสำหรับการรองรับเท้าและการเดินได้อย่างสะดวกสบาย ขนาดที่กว้างเกินไปอาจทำให้บันไดดูไม่สวยงามและไม่สอดคล้องกับสไตล์ของบ้าน

การปฏิบัติตามขนาดของลูกตั้งลูกนอนบันไดตามกฎหมาย ไม่เพียงแต่เป็นไปตามมาตรฐานทางกฎหมาย แต่ยังช่วยเพิ่มความสวยงามและความคงทนให้กับการออกแบบบันไดด้วย

รายละเอียดของบันไดบ้านที่กฎหมายกำหนด

ความกว้างของบันได 

ความกว้างของบันไดควรมีขนาดไม่น้อยกว่า 80 ซม. เพื่อให้มีพื้นที่เพียงพอสำหรับการเดินขึ้นลงอย่างสะดวกและปลอดภัย การมีความกว้างที่เหมาะสมช่วยลดความแออัดและอันตรายในการใช้งานบันได โดยเฉพาะในกรณีที่ต้องมีการอพยพในสถานการณ์ฉุกเฉิน

ความสูงของบันได

ความสูงของบันไดแต่ละชั้นหรือความสูงรวมของบันไดหากสูงเกิน 3 เมตร ควรมีพื้นที่พัก (Landing) เพื่อให้การเดินขึ้นลงเป็นไปอย่างสะดวกและปลอดภัย การมีพื้นที่พักช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ

ราวจับบันได 

ราวจับบันไดควรติดตั้งที่ความสูงระหว่าง 80-90 ซม. จากพื้นบันได และควรมีราวจับทั้งสองด้านของบันไดเพื่อเพิ่มความปลอดภัย ราวจับช่วยให้ผู้ใช้สามารถจับและรักษาสมดุลขณะเดินขึ้นหรือลงบันไดได้ดี การมีราวจับที่มั่นคงและแข็งแรงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันการลื่นล้ม

องค์ประกอบอื่น ๆ ที่สำคัญของบันได

นอกจากลูกตั้งและลูกนอนแล้ว ยังมีส่วนประกอบสำคัญของบันไดดังนี้:

• แม่บันได: คานหลักที่รับน้ำหนักบันได วางในแนวเอียงตามมุมของลูกตั้ง
• พุกบันได: ช่วยถ่ายน้ำหนักจากลูกนอนลงสู่แม่บันได
• เสาบันได: รับน้ำหนักของชานบันได ที่แม่บันไดพาดอยู่
• ราวบันได: ใช้เกาะพยุงตัว ควรมีอย่างน้อย 1 ข้างในบันไดสูง ความสูงไม่เกิน 0.80 เมตรจากพื้น
• ลูกกรงบันได: กันตกและยึดกับราวบันได
• ช่วงบันได: บันไดยาวอาจแบ่งเป็นหลายช่วง แต่ละช่วงไม่ควรเกิน 11-12 ขั้น และต้องมีพื้นที่พัก
• พักบันได: พื้นที่เชื่อมช่วงบันได กว้างเท่ากับบันได
• จมูกบันได: ขอบที่ยื่นออกจากลูกตั้ง ถ้าเป็นไม้ประมาณ 1 นิ้ว และมีขอบมน

สรุปบทความ

การออกแบบบันไดต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดกฎหมายเพื่อความปลอดภัยและสะดวกในการใช้งาน ลูกตั้งควรมีความสูงไม่เกิน 20 ซม. และลูกนอนควรมีความกว้างไม่น้อยกว่า 25 ซม. ส่วนประกอบอื่น ๆ เช่น ความกว้างและความสูงของบันได, ราวจับ, และองค์ประกอบเพิ่มเติม เช่น แม่บันไดและพุกบันได ล้วนสำคัญในการเพิ่มความปลอดภัยและความสะดวกสบายในการใช้งานบันได CP Land หวังว่าบทความนี้จะช่วยคลายข้อสงสัยเกี่ยวกับลูกตั้งและลูกนอนบันได และช่วยให้คุณเลือกบันไดบ้านที่เหมาะสมและถูกต้องตามกฎหมายได้ดีขึ้น